ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΓΑΪΔΟΥΡΙΑ

«Προγραμματισμένα να χαλάσουν» - Γιατί τα μηχανήματά μας έχουν τόσο μικρή διάρκεια ζωής ...

Έχεις διερωτηθεί ποτέ γιατί ο εκτυπωτής ή ο σαρωτής σου «τα φτύνουν» λίγο καιρό αφού λήξει η εγγύηση; Έχεις ποτέ επιχειρήσει να αλλάξεις την διαρκώς «κουρασμένη» μπαταρία του smart-phone σου ή κάποιο ζωτικής σημασίας εξάρτημα του φορητού υπολογιστή σου, για να διαπιστώσεις πως σε συμφέρει καλύτερα να αγοράσεις καινούργιο;

Δεδομένου πως η απάντηση είναι σίγουρα «ναι», καθώς όλοι έχουμε έρθει σε αυτή τη θέση, τότε ξέρεις από πρώτο χέρι τι σημαίνει «προμελετημένη απαρχαίωση» ή «προκαθορισμένη παλαίωση». Όταν, δηλαδή, η συσκευή σου καθίσταται αναλώσιμη, ξεπερασμένη, μη χρήσιμη.

Οι παραπάνω περιπτώσεις είναι ενδεικτικές της πολιτικής πολλών εταιρειών, οι οποίες μειώνουν σκόπιμα τη διάρκεια ζωής των προϊόντων τους, προκειμένου οι καταναλωτές να συνεχίσουν να ξοδεύουν...

Η ενσωματωμένη ή προσχεδιασμένη παλαίωση αποτελεί μεν μία κερδοφόρο επιχειρησιακή στρατηγική, ωστόσο οι επιπτώσεις της αποδεικνύονται εξαιρετικά επιβλαβείς τόσο για το καταναλωτικό κοινό, όσο και για τις χώρες του Τρίτου Κόσμου, οι οποίες μετατρέπονται σε πραγματικές χωματερές και γιγαντιαίους κάλαθους χιλιάδων τόνων ηλεκτρονικών απορριμάτων.

Πράγματι, αποτελεί εξαιρετικά συμφέρουσα στρατηγική από την πλευρά των εταιρειών η δημιουργία ενός προϊόντος με περιορισμένη διάρκεια ζωής: για τον κατασκευαστή αυτό σημαίνει αφενός φτηνότερη παραγωγή, αφετέρου διασφάλιση της κατανάλωσης, στο μέτρο που ο καταναλωτής αναγκάζεται να αγοράσει τα νέα προϊόντα και τις νέες υπηρεσίες, τις οποίες προσφέρει ο κατασκευαστής.

Αυτή όμως η επιχειρηματική πρακτική επιφέρει μία σειρά από άκρως καταστρεπτικές επιπτώσεις: οι πελάτες εθίζονται στην κατανάλωση, θεωρώντας την κάτι φυσικό, ενώ επιβαρύνεται ανεπανόρθωτα και το περιβάλλον εφόσον όχι μόνο εξαντλούνται οι φυσικοί πόροι, αλλά επιπλέον ολόκληρες χώρες του υποανάπτυκτου και αναπτυσσόμενου κόσμου «δηλητηριάζονται» από τα «βουνά» τοξικών ηλεκτρονικών αποβλήτων.

Στον δαιμονικό χορό της δίχως δισταγμό, άκρατης κερδοσκοπίας πρωτοστατούν οι εταιρείες ηλεκτρονικών, υπολογιστών και τηλεπικοινωνιών. Εταιρικοί κολοσσοί όπως η Epson, η Brother, η Philips, η Apple, με πρώτη απ' όλες την Samsung, αποτελούν τους νούμερο ένα οικουμενικούς κινδύνους εκφυλισμού της σχέσης παραγωγού-καταναλωτή, αλλά και καταστροφής του περιβάλλοντος.

Η κατασκευή ηλεκτρονικών εξαρτημάτων απαιτεί τη χρήση μετάλλων, όπως ο χρυσός, ο άργυρος, ο χαλκός και άλλων. Επιπλέον, η διαδικασία παραγωγής είναι ιδιαιτέρως ενεργοβόρα, φορτώνοντας το περιβάλλον με μεγάλες ποσότητες μη αφομοιώσιμων τοξικών υλών.

Όσο για τις μη χρησιμοποιούμενες πλέον συσκευές, αυτές συχνά εξάγονται στα αναπτυσσόμενα κράτη, γεμίζοντας τεράστιας έκτασης χωματερές.

Εκεί, προκειμένου να αποσπάσουν τα πολύτιμα μέταλλα από το σώμα των συσκευών, τις καίνε ώστε να αφαιρεθεί το πλαστικό το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, απελευθερώνει τρομακτικές ποσότητες τοξικών αερίων στην ατμόσφαιρα.

Προσπάθειες να ελεγχθούν οι εταιρείες έχουν γίνει στο παρελθόν πολλές, αλλά απέβησαν ατελέσφορες, πράγμα που επιρρίπτει την ευθύνη στον καταναλωτή. Αυτός αποτελεί το έτερο αναπόσπαστο μέρος του φαύλου κύκλου, τον οποίο μόνο αυτός επίσης μπορεί να σπάσει...